Łokieć tenisisty fizjoterapia

Czym jest łokieć tenisisty?

Łokieć tenisisty (entezopatia nadkłykcia bocznego kości ramiennej) jest jednym z najczęstszych przeciążeniowych schorzeń kończyny górnej. Mimo swojej nazwy, nie dotyczy wyłącznie sportowców — znacznie częściej pojawia się u osób wykonujących powtarzalne czynności ręką: pracowników biurowych, majsterkowiczów, muzyków czy nauczycieli. Problem polega na tym, że długotrwałe przeciążenie mięśni prostowników nadgarstka prowadzi do mikrouszkodzeń ich przyczepów w okolicy łokcia. łokieć tenisisty fizjoterapia

Co więcej, łokieć tenisisty to nie tylko chwilowa dolegliwość. Bez odpowiedniego leczenia może ciągnąć się miesiącami, a nawet przejść w formę przewlekłą. Z tego powodu szybka diagnostyka iwdrożenie leczenia są kluczowe dla powrotu do pełnej sprawności.

Przyczyny łokcia tenisisty

Mechanizmy powstawania

Główną przyczyną łokcia tenisisty są przewlekłe mikrourazy ścięgien mięśni prostowników nadgarstka. Najczęściej winowajcą są powtarzalne ruchy wyprostu i rotacji nadgarstka – zarówno podczas czynności sportowych, jak i codziennej pracy przy komputerze.

Grupy ryzyka

Nie tylko gracze w tenisa mogą zachorować. Co więcej, do grupy zwiększonego ryzyka należą:

osoby pracujące przy komputerze (przede wszystkim pisanie na klawiaturze, używanie myszki przez długi czas),
osoby wykonujące precyzyjne prace ręczne (np. fryzjerzy, stolarze, masażyści, sprzątaczki),
miłośnicy majsterkowania i ogrodnictwa,
sportowcy (np. tenis, squash, badminton, sporty siłowe).

Czynniki sprzyjające

Poza samą powtarzalnością ruchów, dochodzą inne czynniki pogarszające sprawę:

niewłaściwa rozgrzewka i nadmierne obciążenia podczas treningu,
ergonomiczne błędy przy pracy,
brak regeneracji, przemęczenie,
wcześniejsze urazy lub nieprawidłowa technika.

Objawy łokcia tenisisty

Najważniejsze symptomy

Objawy zwykle pojawiają się stopniowo. Na początku odczuwasz dyskomfort tylko przy niektórych ruchach. Jednak, gdy problem się rozwija, objawy mogą stać się stałe i mocno utrudniać życie. Donajczęstszych należą:

ból po zewnętrznej stronie łokcia, nasilający się przy zaciskaniu pięści albo podnoszeniu czegoś „na prostych palcach”,
tkliwość i miejscowy obrzęk nadkłykcia bocznego (np. punkt bardzo czuły na dotyk),
osłabienie chwytu – trudność w otwarciu butelki lub uniesieniu kubka,
ból promieniujący nawet do przedramienia czy nadgarstka,
zwiększona bolesność po aktywności, a następnie, w przewlekłej fazie, także w spoczynku.

Różnicowanie innych schorzeń

Ponieważ ból łokcia może mieć także inne przyczyny (np. łokieć golfisty, zmiany zwyrodnieniowe), zawsze warto udać się do specjalisty, który rozpozna problem i zaproponuje odpowiednie postępowanie. Poza tym sprawdź inne schorzenia kończyny górnej wartykule: Zespół bolesnego barku – objawy, ćwiczenia, fizjoterapia.

Diagnostyka łokcia tenisisty

Najważniejsze badania i testy

Rozpoznanie łokcia tenisisty opiera się głównie na:

szczegółowym wywiadzie (przede wszystkim czas trwania, charakter, okoliczności powstawania bólu),
badaniu manualnym (np. wyczuwalna tkliwość punktu nadkłykcia bocznego, prowokacja bólu przez opór dla wyprostu nadgarstka, test ściskania ręki).

W przypadku wątpliwości lub braku poprawy:

USG — pozwala ocenić stopień uszkodzenia ścięgien i wykluczyć inne patologie,
RTG lub rezonans magnetyczny – zleca się rzadko, najczęściej gdy podejrzewa się zmiany zwyrodnieniowe lub przewlekłe uszkodzenia.

Co więcej, czasem objawy narastają powoli i są mylone ze schorzeniami stawu barkowego albocieśni nadgarstka, dlatego kompleksowa diagnostyka jest tak ważna. Przeczytaj więcej o: Fizjoterapia ortopedyczna – na czym polega?.

Leczenie łokcia tenisisty

Odpoczynek i modyfikacja aktywności

W początkowej fazie konieczne jest ograniczenie czynności nasilających objawy. Dlatego warto:

zadbać o przerwy podczas pracy rękami,
zastosować ergonomiczną pozycję, zwłaszcza przy pracy biurowej,
unikać dźwigania, gwałtownych ruchów, długich okresów pracy bez przerw.

Rola fizjoterapii w łokciu tenisisty jest kluczowa. Specjalista powinien indywidualnie dobrać terapię, która zwykle obejmuje:

terapię manualną rozluźniającą spięte mięśnie przedramienia,
masaże poprzeczne oraz automasaż,
ćwiczenia wzmacniające prostowniki nadgarstka,
ćwiczenia rozciągające przedramię (przykłady omówione w następnej sekcji),
zabiegi fizykalne: fala uderzeniowa, krioterapia, ultradźwięki, laser, pole magnetyczne.

Poza tym, w niektórych przypadkach można zastosować ortezy lub opaski, które zmniejszają przeciążenia. Każda metoda powinna być dobrana w zależności od stanu i aktywności pacjenta.

Farmakologia i zabiegi inwazyjne

Jeśli dolegliwości są uciążliwe i uniemożliwiają funkcjonowanie, lekarz czy ortopeda może zalecić:

miejscowe leki przeciwzapalne,
ostrzyknięcia ortobiologiczne,
blokady przeciwbólowe (gdy leczenie zachowawcze nie daje efektu),
w ostateczności – leczenie chirurgiczne (w przewlekłych przypadkach; bardzo rzadko).

Szczegóły dotyczące postępowania przeciwzapalnego znajdziesz również w artykule: Stan zapalny w fizjoterapii – czy trzeba się go bać?.

Ćwiczenia na łokieć tenisisty fizjoterapia

Przykładowe, bezpieczne ćwiczenia

Ćwiczenia są skutecznym elementem leczenia i profilaktyki łokcia tenisisty. W następstwie systematycznych ćwiczeń poprawisz siłę mięśni i rozciągliwość, co przełoży się na redukcję bólu w celu szybszego powrotu do sprawności.

Oto sprawdzone ćwiczenia:

Prostowanie nadgarstka z oporem
- Usiądź, oprzyj przedramię na stole, dłoń zwisa poza krawędź.
- Weź lekki ciężarek (np. 0,5 kg) i powoli unoś dłoń w górę, następnie opuszczaj w dół.
- Wykonaj 3 x 10 powtórzeń, codziennie.
Rozciąganie prostowników nadgarstka
- Wyprostuj ramię z dłońmi zwróconymi w dół.
- Drugą ręką delikatnie przyciągaj palce dłoni w kierunku ciała, aż poczujesz rozciąganie po grzbietowej stronie przedramienia.
- Przytrzymaj 30 sekund, powtórz 3 razy.
Ściskanie piłeczki
- Chwyć miękką piłeczkę i wykonywaj ściskanie przez 5 sekund.
- Powtórz 2 serie po 10.
Autoterapia rollerem lub piłeczką
- Uciskaj punktowo i wałkuj napięte miejsca przez 2–3 minuty, kilka razy w ciągu dnia, co pomoże rozbić napięcia mięśniowe i poprawić ukrwienie.

WAŻNE: Wykonuj ćwiczenia powoli i nigdy nie poprzez silny ból! Najlepiej skonsultuj zestaw ćwiczeń z fizjoterapeutą.

Domowe sposoby wspierające leczenie łokcia tenisisty

Drobne zmiany, które robią różnicę

Poza ćwiczeniami i profesjonalną terapią, codzienne wsparcie ma ogromne znaczenie:

stosowanie zimnych okładów w celu zmniejszenia bólu i obrzęku,
unikanie przeciążających ruchów,
odpoczynek i ochrona ręki,
stosowanie opasek elastycznych podczas pracy.

Dzięki tym prostym zabiegom zmniejszysz nasilenie objawów i przyspieszysz powrót do sprawności.

Profilaktyka – jak zapobiegać łokciowi tenisisty?

Kluczowe zalecenia

Aby uniknąć nawrotu dolegliwości:

dbaj o prawidłowe ustawienie biurka i monitora podczas pracy,
rób częste przerwy, wykonuj krótkie rozciągnięcie mięśni dłoni i przedramienia,
zmieniaj aktywności, nie pozwalając na przemęczanie jednej grupy mięśni,
unikaj długiego dźwigania i skrętnych ruchów nadgarstka,
przed wysiłkiem, nawet codziennym, wprowadź krótką rozgrzewkę.

Ponadto, edukacja dotycząca ergonomii stanowiska pracy jest bardzo ważna – więcej o tym przeczytasz w artykule: Fizjoterapia leczenia bólu – jak mogę Ci pomóc?.

Kiedy zgłosić się do specjalisty?

Nie zwlekaj z wizytą u lekarza lub fizjoterapeuty, jeśli:

ból i ograniczenia utrzymują się dłużej niż 2–3 tygodnie,
pojawia się obrzęk, zaczerwienienie lub objawy neurologiczne (np. drętwienie, brak siły),
problem uniemożliwia codzienne funkcjonowanie lub regularną pracę,
masz nawracające dolegliwości mimo odpoczynku oraz ćwiczeń.

Wcześnie podjęta profesjonalna terapia daje zdecydowanie lepsze efekty niż czekanie na samoistne ustąpienie objawów.

Łokieć tenisisty fizjoterapia: Podsumowanie

Łokieć tenisisty to jedna z najczęstszych dolegliwości przeciążeniowych ręki. Jednak szybka diagnostyka i nowoczesna fizjoterapia pozwalają skutecznie opanować problem. Pamiętaj, by nie lekceważyć pierwszych objawów i regularnie dbać o zdrowie swoich rąk — właściwie dobrane ćwiczenia, odpoczynek oraz ergonomia pracy to najlepsza profilaktyka.

Chcesz wrócić do pełnej sprawności? Umów się na konsultację i działaj pod okiem doświadczonego fizjoterapeuty – Twój łokieć może być znowu spokojny!

Autor artykułu:

Krzysztof Tabiszewski

magister fizjoterapii, terapeuta manualny