Łokieć golfisty fizjoterapia

Ból po wewnętrznej stronie łokcia, nasilający się podczas chwytania, ściskania czy dźwigania przedmiotów? Być może to łokieć golfisty, czyli entezopatia nadkłykcia przyśrodkowego kości ramiennej. Mimo nazwy, schorzenie to równie często dotyczy osób, które nie miały nigdy kija golfowego w rękach! W tym artykule wyjaśniam, czym jest łokieć golfisty, jak go rozpoznać, leczyć i – co równie ważne – skutecznie profilaktykować, by problem nie wracał. Łokieć golfisty fizjoterapia

Czym jest łokieć golfisty?

Łokieć golfisty to przewlekła dolegliwość z okolicy łokcia, spowodowana przeciążeniem przyczepów mięśni zginaczy nadgarstka i palców. Co więcej, dotyczy głównie osób wykonujących regularnie mocne, powtarzalne ruchy zaciskania, chwytania czy rotacji przedramienia – dlatego problem często występuje u pracowników fizycznych, biurowych i hobbystów majsterkowania.

Wbrew pozorom, łokieć golfisty rzadko dotyka samych golfistów. Najczęściej cierpią na niego osoby codziennie używające narzędzi, komputerowej myszki, instrumentów muzycznych czy wykonujące czynności wymagające silnego chwytu.

Przyczyny łokcia golfisty

Główne mechanizmy powstawania

Podłoże problemu stanowi powtarzalne przeciążanie ścięgien mięśni zginaczy nadgarstka w okolicy przyśrodkowego nadkłykcia kości ramiennej. Długotrwała praca tego typu powoduje mikrouszkodzenia włókien kolagenowych i w konsekwencji stan zapalny, dlatego ból pojawia się w określonych sytuacjach.

Grupy zwiększonego ryzyka

Pracownicy fizyczni (np. monterzy, mechanicy, stolarze, ogrodnicy)
Pracownicy biurowi (przede wszystkim piszący dużo na klawiaturze lub notebooku)
Muzycy (pianiści, gitarzyści)
Osoby dużo chwytające, ściskające, skręcające (majsterkowicze, kucharze)
Sportowcy (np. golf, baseball, sporty rakietowe czy siłowe)

Czynniki sprzyjające i błędy

Co więcej, rozwój łokcia golfisty przyspieszają:

praca bez rozgrzewki,
brak regeneracji,
nieprawidłowa technika uchwytu narzędzi,
długie serie powtarzalnych czynności,
wcześniejsze urazy nadgarstka i łokcia.

Objawy łokcia golfisty

Objawy są charakterystyczne i najczęściej obejmują:

ból po wewnętrznej (przyśrodkowej) stronie łokcia, nasilający się przy ruchach ściskania, zginania nadgarstka czy rotacji przedramienia,
tkliwość nad wyczuwalnym punktem na kości ramiennej, tuż przy łokciu,
uczucie sztywności lub pieczenia, szczególnie po pracy manualnej,
osłabienie siły chwytu (np. wyraźne trudności z podniesieniem większego kubka),
czasem promieniowanie bólu do przedramienia i nadgarstka,
w zaawansowanych przypadkach także ból w spoczynku.

Podobnie jak w przypadku łokcia tenisisty, objawy narastają stopniowo, jednak bez leczenia mogą trwać tygodniami lub nawet miesiącami, zdecydowanie obniżając komfort życia.

Diagnostyka łokcia golfisty

Rozpoznanie opiera się przede wszystkim na:

wywiadzie medycznym (np. okoliczności pojawienia się bólu, rodzaj aktywności, czas trwania objawów),
badaniu palpacyjnym (głównie tkliwość przy nadkłykciu przyśrodkowym),
testach prowokacyjnych (np. ból przy zginaniu nadgarstka z oporem lub przy próbie zaciśnięcia piąstki).

Badania obrazowe – USG czy rezonans – wykonuje się w razie długotrwałych trudności lub podejrzenia innych uszkodzeń (np. uszkodzeń ścięgien czy zmian zwyrodnieniowych).

Ponadto warto sprawdzić czy objawy nie są związane z cieśnią nerwu łokciowego, stanem zapalnym kaletki lub schorzeniami barku. Więcej przeczytasz tutaj: Fizjoterapia ortopedyczna – na czym polega?.

Leczenie łokcia golfisty

Odpoczynek i modyfikacja aktywności

Najważniejszym krokiem jest ograniczenie działań nasilających objawy – należy:

robić częste przerwy podczas wykorzystania siły chwytu,
dbać o ergonomię i odpowiednią technikę pracy,
unikać trudnych ruchów skrętnych i długiego zaciskania dłoni.

Wyleczenie łokcia golfisty bez profesjonalnej fizjoterapii jest wyjątkowo trudne. Najlepsze efekty daje kompleksowa terapia, która obejmuje:

terapię manualną rozluźniającą i poprawiającą ukrwienie mięśni zginaczy,
ćwiczenia wzmacniające oraz rozciągające przedramię (opis poniżej),
masaże poprzeczne oraz automasaż piłeczką lub wałkiem,
zabiegi fizykalne: np. fala uderzeniowa, ultradźwięki, laser, krioterapia,
w uzasadnionych przypadkach ortezę stabilizującą na czas pracy.

W trudniejszych przypadkach można wdrożyć farmakoterapię miejscową (np. maści, żele przeciwzapalne), ostrzykiwanie ortobiologiczne lub blokady. Jednakże zabiegi operacyjne są ostatecznością i zdarzają się bardzo rzadko.

Szczegółowo o leczeniu przeciążeniowych stanów zapalnych przeczytasz tutaj: Stan zapalny w fizjoterapii – czy trzeba się go bać?.

Ćwiczenia na łokieć golfisty – co robić w domu?

Regularnie wykonywane, proste ćwiczenia są istotnym elementem leczenia i profilaktyki łokcia golfisty. Oto przykładowe zestawy:

Rozciąganie zginaczy nadgarstka

Wyprostuj ramię przed siebie, ręka grzbietem do dołu.
Drugą dłonią delikatnie naciskaj palce na dół, aż poczujesz rozciąganie po stronie zginaczy (wewnętrznej przedramienia).
Przytrzymaj 30 sekund, powtórz 3 razy.

Zginanie nadgarstka z oporem

Oprzyj przedramię o stół, dłoń grzbietem do góry.
Trzymając w dłoni lekki ciężarek (np. 0,5 kg), powoli podnoś dłoń w górę i opuszczaj w dół.
Wykonaj 3 serie po 10 powtórzeń.

Ściskanie piłeczki

Chwyć miękką piłeczkę lub gąbkę, ściskaj mocno przez 5 sekund.
Powtórz 10 razy, wykonaj 2 serie dziennie.

Automasaż i rolowanie

Korzystaj z piłki lub wałka do masowania wewnętrznej strony przedramienia za każdym razem, gdy poczujesz wzmożone napięcie.

Zawsze pamiętaj: ćwiczenia wykonuj powoli, nie przez silny ból! Najlepiej skonsultować zestaw ćwiczeń z fizjoterapeutą.

Domowe sposoby i codzienna profilaktyka

Aby wspomóc gojenie i zapobiegać nawrotom, stosuj:

zimne okłady, które łagodzą obrzęk i ból (10–15 minut kilka razy dziennie),
unikanie powtarzalnych ruchów wywołujących dolegliwości,
ergonomiczne ustawienie miejsca pracy,
opaskę elastyczną na łokieć podczas trudniejszych czynności.

Ponadto pamiętaj o regularnej regeneracji i rzetelnym rozgrzewaniu mięśni przed planowanym wysiłkiem.

Profilaktyka łokcia golfisty – jak unikać problemu?

Kluczowa jest zmiana codziennych nawyków:

dbaj o prawidłowe ułożenie rąk podczas pracy (klawiatura, narzędzia),
rób przerwy w trakcie długotrwałych czynności manualnych,
wprowadzaj krótkie, regularne ćwiczenia rozciągające i wzmacniające dłonie i przedramię,
stosuj odpowiednią technikę podnoszenia i przenoszenia przedmiotów,
pilnuj, by ręka była rozgrzana przed większym wysiłkiem.

Długofalowo wypracowanie dobrych nawyków minimalizuje ryzyko powrotu problemu – więcej na temat ergonomii pracy znajdziesz w artykule: Fizjoterapia leczenia bólu – jak mogę Ci pomóc?.

Kiedy zgłosić się do specjalisty?

Zdecydowanie skonsultuj się z fizjoterapeutą lub lekarzem, jeśli:

ból i trudności z chwytaniem utrzymują się ponad 2–3 tygodnie,
zauważasz obrzęk, zaczerwienienie lub drętwienie w obrębie kończyny,
problem uniemożliwia codzienną pracę lub realizację hobby,
objawy nawracają pomimo odpoczynku, ćwiczeń i modyfikacji aktywności.

Wczesna diagnostyka i wdrożenie terapii dają najlepsze efekty!

Podsumowanie: łokieć golfisty fizjoterapia

Łokieć golfisty nie dotyczy tylko sportowców – to częsta dolegliwość każdego, kto na co dzień intensywnie wykorzystuje dłonie i nadgarstki. Postaw na szybką diagnostykę, skuteczną fizjoterapię i ćwiczenia w domu, dzięki temu przyspieszysz powrót do zdrowia i komfortu życia. Nie lekceważ pierwszych objawów, lecz zareaguj od razu – regularne rozciąganie i zmiana szkodliwych nawyków to Twój klucz do zdrowych rąk!

Chcesz wrócić do sprawności bez bólu? Skonsultuj się z doświadczonym fizjoterapeutą, dopasuj terapię i ćwiczenia do swoich potrzeb – zadziałaj zanim łokieć golfisty stanie się przewlekłym problemem!

Autor artykułu:

Krzysztof Tabiszewski

magister fizjoterapii, terapeuta manualny