Zespół bolesnego barku

Zespół bolesnego barku – przyczyny, objawy i skuteczna rehabilitacja

Zespół bolesnego barku to schorzenie, które obejmuje różnorodne problemy związane ze stawem barkowym i jego otaczającymi strukturami. Może powodować ból, ograniczenie ruchomości oraz trudności w wykonywaniu codziennych czynności. W tym artykule szczegółowo omówię przyczyny zespołu bolesnego barku, jego objawy. Dodatkowo znajdziesz tu dopracowany program rehabilitacji, który pomoże Ci wrócić do pełnej sprawności.

Objawy zespołu bolesnego barku

Zespół bolesnego barku objawia się przede wszystkim:

Bólem w okolicy stawu barkowego, który może promieniować do ramienia lub szyi.
Ograniczeniem zakresu ruchu – trudności w podnoszeniu ręki powyżej głowy lub za plecy.
Bólem nocnym, szczególnie podczas leżenia na chorej stronie.
Sztywnością stawu barkowego, utrudniającą wykonywanie codziennych czynności, takich jak ubieranie się czy czesanie.
W niektórych przypadkach występuje tzw. bolesny łuk ruchu – ból pojawia się przy unoszeniu ręki między 60° a 120°.
Ból barku podczas podnoszenia ręki.

Przyczyny zespołu bolesnego barku

Zespół bolesnego barku może wynikać z wielu różnych patologii. Poniżej szczegółowo rozpisano najczęstsze przyczyny schorzenia, zarówno wewnątrzbarkowe, jak i zewnątrzbarkowe.

Przyczyny wewnątrzbarkowe:

Zespół ciasnoty podbarkowej (impingement syndrom)

Zwężenie przestrzeni podbarkowej prowadzące do ucisku ścięgien stożka rotatorów między głową kości ramiennej a wyrostkiem barkowym łopatki.
Często występuje u osób wykonujących powtarzalne ruchy nad głową (np. sportowcy).
Objawia się bólem podczas unoszenia ramienia oraz bólem nocnym.
Zespół ciasnoty podbarkowej fizjoterapia

Zapalenie kaletki podbarkowej/podnaramiennej

Stan zapalny kaletki amortyzującej tarcie między kością a ścięgnami.
Powoduje obrzęk, ból oraz ograniczenie ruchomości stawu.

Uszkodzenie stożka rotatorów

Naderwania lub całkowite przerwanie ścięgien mięśni stabilizujących staw barkowy (np. nadgrzebieniowego).
Prowadzi do osłabienia siły mięśniowej i bolesnych ruchów.

Zamrożony bark (capsulitis adhesiva)

Postępujące ograniczenie ruchomości stawu spowodowane zgrubieniem torebki stawowej.
Często występuje bez jednoznacznej przyczyny.

Uszkodzenie obrąbka stawowego (np. SLAP lesion)

Uszkodzenie struktury stabilizującej staw, często u sportowców wykonujących powtarzalne ruchy nad głową.

Tendinopatia ścięgna głowy długiej mięśnia dwugłowego ramienia

Stan zapalny lub przeciążenie ścięgna bicepsa, powodujący ból barku przy unoszeniu ramienia oraz zginania łokcia.

Przyczyny zewnątrzbarkowe:

Zmiany zwyrodnieniowe odcinka szyjnego kręgosłupa

Dyskopatia szyjna – degeneracja krążków międzykręgowych prowadząca do ucisku nakorzenie nerwowe. W związku z tym może to skutkować ból promieniujący do barku, ramienia lub ręki.
Radikulopatia szyjna – ucisk na nerwy wychodzące z odcinka szyjnego kręgosłupa, objawiający się bólem barku, drętwieniem kończyny górnej oraz osłabieniem siły mięśniowej.
Zmiany zwyrodnieniowe stawów międzykręgowych – ograniczenie ruchomości szyi oraz bóle promieniujące do obręczy barkowej.

Choroby reumatyczne

Reumatoidalne zapalenie stawów (RZS) – przewlekły stan zapalny mazi stawowej prowadzący do bólu i obrzęku stawu barkowego.
Polimialgia reumatyczna – ból i sztywność mięśni obręczy barkowej związane z chorobami autoimmunologicznymi.
Fibromialgia – przewlekły ból mięśniowo-szkieletowy obejmujący także okolice barku.

Zespół górnego otworu klatki piersiowej (TOS)

Ucisk na struktury nerwowe (splot ramienny) – powoduje ból promieniujący do barku, ramienia i przedramienia, drętwienie palców oraz osłabienie siły mięśniowej.
Ucisk na struktury naczyniowe (żyła podobojczykowa, tętnica pachowa) – może prowadzić do obrzęków, zasinień ręki oraz uczucia zimna w kończynie.
Nieprawidłowa postawa ciała – wysunięcie głowy do przodu oraz protrakcja łopatki zwiększają ryzyko wystąpienia TOS.

Przeciążenia mięśni obręczy barkowej

Praca fizyczna – powtarzalne ruchy lub długotrwałe obciążenie barku (np. podczas pracy na budowie lub w magazynie) mogą prowadzić do przeciążeń mięśni i ścięgien.
Noszenie ciężarów – niewłaściwa technika podnoszenia lub noszenia ciężkich przedmiotów (np. torby na jednym ramieniu) może powodować nadmierne napięcie mięśni obręczy barkowej.
Trening siłowy bez odpowiedniej techniki – ćwiczenia z dużym obciążeniem, takie jak wyciskanie sztangi nad głowę, mogą prowadzić do mikrourazów mięśni i ścięgien, szczególnie stożka rotatorów.

Urazy ortopedyczne

Zwichnięcia stawu ramiennego – najczęściej wynikające z upadku lub urazu sportowego, mogą prowadzić do niestabilności stawu i uszkodzeń obrąbka stawowego.
Złamania kości ramiennej lub łopatki – urazy mechaniczne mogą powodować ból oraz ograniczenie ruchomości barku.
Mikrourazy – powtarzalne przeciążenia (np. u tenisistów czy siatkarzy) prowadzące do drobnych uszkodzeń struktur stawu, które z czasem mogą powodować przewlekły ból.

Rzutowanie narządów wewnętrznych

Wątroba i pęcherzyk żółciowy – Ból prawego barku może być wynikiem problemów z wątrobą lub pęcherzykiem żółciowym. Narządy te są unerwione przez nerw przeponowy, który ma wspólne drogi nerwowe z obszarem barku. Dysfunkcje, takie jak zastój żółci czy stany zapalne, mogą powodować ból rzutowany na bark, mimo że rzeczywiste źródło problemu znajduje się w jamie brzusznej
Żołądek – Problemy z żołądkiem, takie jak podrażnienie przepony, mogą prowadzić do bólu rzutowanego na lewy bark. Mechanizm ten jest związany z unerwieniem przepony przez nerw przeponowy, który przekazuje sygnały bólowe do barku. Takie zjawisko może wystąpić np. w przypadku silnego podrażnienia lub napięcia w okolicy żołądka.

O rzutowaniu bólu z narządów wewnętrznych przeczytasz tutaj!

Nowotwory

Guzy w obrębie płuc lub przerzuty mogą powodować ból promieniujący do barku.

Program fizjoterapii zespołu bolesnego barku

Rehabilitacja zespołu bolesnego barku powinna być dostosowana do indywidualnych potrzeb pacjenta oraz rodzaju schorzenia. Poniżej przedstawiam szczegółowy program leczenia:

1: Redukcja bólu i stanu zapalnego

Terapia manualna: mobilizacja stawu ramiennego oraz łopatki. Opracowanie tkanek miękkich.
Ćwiczenia izometryczne.
Fizykoterapia: ultradźwięki, krioterapia, laseroterapia, elektroterapia.
Ćwiczenia oddechowe: poprawiają ukrwienie i rozluźniają napięte mięśnie. Tu znajdziesz mojego ebooka o oddechu!

2: Poprawa zakresu ruchu

Kontynuacja i rozszerzenie etapu I.
Ćwiczenia bierne i samowspomagane.
Rozciąganie i rozluźnianie mięśni stożka rotatorów oraz mięśni obręczy barkowej.
Ćwiczenia na poprawę elastyczności torebki stawowej (np. rotacje wewnętrzne i zewnętrzne).

3: Wzmacnianie mięśni

Ćwiczenia wzmacniające mięśnie stabilizujące staw barkowy (stożek rotatorów).
Trening propriocepcji: ćwiczenia na poprawę czucia głębokiego i kontroli ruchów.
Ćwiczenia z oporem: gumy oporowe (Thera-Band) oraz lekkie ciężarki.
Stabilizacja łopatki: ćwiczenia aktywujące mięsień zębaty przedni i równoległoboczny.

4: Powrót do pełnej aktywności

Ćwiczenia funkcjonalne dostosowane do codziennych czynności pacjenta.
Przygotowanie do aktywności sportowej (jeśli dotyczy).
Edukacja pacjenta w zakresie ergonomii pracy i profilaktyki przeciążeń.

Podsumowanie

Zespół bolesnego barku to schorzenie, które może znacząco wpłynąć na jakość życia pacjenta. Kluczowe jest szybkie rozpoznanie problemu oraz wdrożenie odpowiedniego leczenia zachowawczego. Dzięki niemu w większości przypadków pozwala uniknąć operacji. Fizjoterapia odgrywa tu kluczową rolę – od redukcji bólu po przywrócenie pełnej funkcjonalności stawu.

Jeśli zmagasz się z bólem barku, nie zwlekaj z wizytą u specjalisty. Im szybciej rozpoczniesz terapię, tym większe szanse na pełny powrót do zdrowia!

Zapisz się teraz!

Autor artykułu:

Krzysztof Tabiszewski

magister fizjoterapii, terapeuta manualny