Ganglion: fizjoterapia

Ganglion: fizjoterapia

Ganglion to łagodna, galaretowata torbiel, która tworzy się najczęściej w pobliżu stawów lub pochewek ścięgnistych, głównie w nadgarstku lub stopie. Jest wypełniona gęstym płynem maziowym, który normalnie znajduje się w stawach i pochewkach ścięgnistych, pełniąc rolę smarującą. Gangliony zazwyczaj mają formę miękkiego lub twardego guzka, który może być bezbolesny, choć w niektórych przypadkach mogą powodować dyskomfort, ból lub ograniczenie ruchomości, szczególnie jeśli uciskają na nerwy w okolicy stawu. Ganglion – fizjoterapia jest niezbędna!

Jak powstaje ganglion?

Mechanizm powstawania:

• Nagromadzenie płynu maziowego: W stawach i pochewkach ścięgnistych znajduje się płyn maziowy, który działa jak naturalny środek smarujący, ułatwiając ruchy stawów. Ganglion powstaje, gdy ten płyn maziowy zaczyna się zbierać w jednym miejscu, tworząc torbiel. Przyczyny tego zjawiska nie są w pełni zrozumiane, ale uważa się, że może być to związane z uszkodzeniem lub nadmiernym obciążeniem stawu lub ścięgna.
• Wzrost ciśnienia w stawie lub pochewce ścięgna: Może dojść do uszkodzenia lub mikrourazu torebki stawowej lub pochewki ścięgnistej, co prowadzi do wycieku płynu maziowego. Płyn ten zbiera się w formie torbieli, tworząc ganglion. Torbiel jest wypełniona gęstą, galaretowatą substancją, która powstaje z płynu maziowego.

Czynniki ryzyka:

• Urazy i przeciążenia: Częste i powtarzające się ruchy stawów, zwłaszcza w nadgarstkach, mogą zwiększać ryzyko powstania ganglionu. Dotyczy to szczególnie osób wykonujących pracę ręczną lub uprawiających sporty obciążające stawy, np. gimnastyków czy osób piszących na klawiaturze.
• Choroby stawów: Choroby zwyrodnieniowe stawów mogą predysponować do powstawania ganglionów, ponieważ uszkodzone stawy mogą mieć skłonność do nieszczelności, przez co płyn maziowy łatwiej przedostaje się na zewnątrz.
• Genetyka: W niektórych przypadkach skłonność do powstawania ganglionów może być dziedziczna.

Charakterystyka ganglionu:

• Wygląd: Ganglion zazwyczaj ma formę miękkiego lub twardego guzka, wyczuwalnego pod skórą. Może być bezbolesny lub powodować dyskomfort, szczególnie gdy naciska na nerwy.
• Rozmiar: Rozmiar ganglionu może się zmieniać, zwiększać po aktywności fizycznej i zmniejszać w spoczynku.
• Lokalizacja: Najczęściej występuje na grzbietowej (górnej) stronie nadgarstka, ale może też pojawić się na stronie dłoniowej, wzdłuż palców, na stopach czy innych stawach.

Gangliony są zazwyczaj łagodne i nie stanowią zagrożenia dla zdrowia, ale w niektórych przypadkach mogą wymagać leczenia, zwłaszcza gdy powodują ból, ograniczają ruchomość stawu lub prowadzą do problemów funkcjonalnych.

Ganglion – fizjoterapia

Aspirycja (punkcja)

Jeśli ganglion powoduje ból lub ogranicza ruchomość, lekarz może zdecydować się na aspirację, czyli odciągnięcie płynu z torbieli. Choć to rozwiązanie przynosi ulgę, fizjoterapia jest niezbędna, aby zapobiec nawrotom. Fizjoterapeuta może opracować program wzmacniający mięśnie stabilizujące nadgarstek oraz ćwiczenia poprawiające biomechanikę stawu, aby zmniejszyć ryzyko powtórnego powstania ganglionu.

Wsparcie lekami przeciwbólowymi

W przypadku bólu lub stanu zapalnego często stosuje się niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ), ale jest to rozwiazanie tymczasowe. Fizjoterapeuta może zalecić również terapię manualną, taką jak mobilizacja tkanek miękkich, aby złagodzić ból i poprawić krążenie. W niektórych przypadkach po ściągnięciu płynu może być podana iniekcja kortykosteroidów, co zmniejsza stan zapalny. Wówczas fizjoterapia skupia się na delikatnych ćwiczeniach i technikach rozluźniających, aby zmniejszyć napięcie wokół stawu.

Modyfikacja aktywności i specjalistyczna fizjoterapia

Kluczowym elementem leczenia jest unikanie czynności, które przeciążają nadgarstek. Fizjoterapeuta może przeprowadzić analizę aktywności zawodowych i sportowych pacjenta, proponując modyfikacje w celu zmniejszenia obciążenia nadgarstka. To może obejmować naukę ergonomicznych technik pracy, poprawę postawy ciała oraz dostosowanie sprzętu sportowego.

Ćwiczenia wzmacniające

Program fizjoterapeutyczny obejmuje ćwiczenia wzmacniające mięśnie przedramienia i nadgarstka, które stabilizują staw i redukują nacisk na ganglion. Ćwiczenia te mogą obejmować pracę z taśmami oporowymi, piłkami rehabilitacyjnymi czy trening proprioceptywny, który poprawia kontrolę nad ruchem stawu.

Terapia manualna i fizykoterapia

Fizjoterapeuci mogą zastosować terapię manualną, w tym mobilizację stawów i tkanek miękkich, aby poprawić elastyczność, zmniejszyć napięcie mięśniowe i zwiększyć przepływ krwi w okolicach ganglionu. Ganglion fizjoterapia. Dodatkowo można wykorzystać zabiegi fizykoterapeutyczne, takie jak ultradźwięki, laseroterapia czy elektroterapia, które wspomagają proces leczenia, redukując stan zapalny i ból.

Gdy jednak leczenie zachowawcze nie zmienia dolegliwości pacjenta warto rozważyć leczenie operacyjne! Czytaj teraz jak wygląda fizjoterapia po zabiegu!

Podsumowanie: ganglion fizjoterapia

Autor artykułu:

Krzysztof Tabiszewski

magister fizjoterapii, terapeuta manualny