Zespół trzaskającej łopatki

Zespół trzaskającej łopatki – dlaczego „strzela” łopatka i jak temu zaradzić?

Zespół trzaskającej łopatki (ang. snapping scapula syndrome) to dolegliwość, która objawia się charakterystycznym przeskakiwaniem, chrobotaniem lub trzaskaniem w okolicy łopatki podczas ruchu ramienia. Dlatego objawy mogą być słyszalne lub wyczuwalne, a często towarzyszy im ból, dyskomfort i ograniczenie ruchomości barku. Problem ten dotyka zarówno osoby aktywne fizycznie, jak i tych, którzy wykonują powtarzalne ruchy ramionami, np. podczas pracy biurowej, sportu czy malowania ścian.

Przyczyny zespołu trzaskającej łopatki

Najczęstszą przyczyną zespołu trzaskającej łopatki są zaburzenia biomechaniki ruchu łopatki oraz przeciążenia tkanek miękkich. Do rozwoju tego schorzenia mogą prowadzić:

Nadmierne przeciążenie mięśni stabilizujących łopatkę – szczególnie przy powtarzalnych ruchach nad głową, np. u pływaków, sportowców, pracowników fizycznych.
Zła postawa ciała i asymetria – powoduje nieprawidłowe ustawienie łopatki i zaburza jej ślizg po klatce piersiowej.
Urazy mięśnia podłopatkowego lub zębatego przedniego – prowadzą do zaburzeń długości i napięcia mięśni.
Zmiany zwyrodnieniowe kości łopatki lub żeber – mogą powodować konflikt tkanek i mechaniczne przeszkody w ruchu łopatki.
Przebyte urazy, blizny, zrosty, ciała wolne w przestrzeni łopatkowo-żebrowej.
Przewlekłe stany zapalne kaletki podłopatkowej – prowadzą do jej przerostu i zwłóknienia, co nasila trzaski i ból.

Ból barku przy podnoszeniu ręki – czytaj teraz!

Objawy zespołu trzaskającej łopatki

Przeskakiwanie, trzaskanie, chrobotanie lub „strzelanie” w okolicy łopatki podczas ruchu ramienia.
Ból w okolicy łopatki lub górnej części pleców, nasilający się przy podnoszeniu ręki, ruchach nad głową lub podczas ćwiczeń.
Uczucie blokowania lub ograniczenia ruchomości barku.
Osłabienie mięśni barku i trudność w wykonywaniu codziennych czynności.

Diagnostyka

Rozpoznanie opiera się na dokładnym wywiadzie i badaniu czynnościowym kompleksu ramienno-barkowo-łopatkowego. Lekarz lub fizjoterapeuta wykonuje szczegółowe badania i czasami może zalecić dodatkowo badania obrazowe – RTG, USG, rezonans magnetyczny lub tomografię komputerową – aby wykluczyć zmiany kostne, ciała wolne czy patologie tkanek miękkich.

Leczenie zespołu trzaskającej łopatki

Zachowawcze jest pierwszym wyborem i obejmuje:

Fizjoterapię indywidualnie dopasowaną do pacjenta – w ten sposób następuje poprawa biomechaniki ruchu łopatki, wzmocnienie mięśni stabilizujących oraz przywrócenie prawidłowych wzorców ruchowych.
- Terapia manualna – np. rozluźnianie tkanek miękkich, uwalnianie zrostów, mobilizacja łopatki.
- Ćwiczenia wzmacniające i stabilizujące – aktywacja mięśni odpowiedzialnych za ruch i stabilizację łopatki (m.in. zębaty przedni, czworoboczny, równoległoboczny).
- Ćwiczenia posturalne – przede wszystkim korekcja postawy, nauka prawidłowego ustawienia łopatki i barku.
- Techniki fizykalne – elektroterapia, fala uderzeniowa, krioterapia w celu zmniejszenia bólu i stanu zapalnego.
Farmakoterapia – leki przeciwbólowe i przeciwzapalne (NLPZ), czasem iniekcje sterydowe w przypadku przewlekłego zapalenia kaletki.
Zmiana nawyków ruchowych i ergonomia – unikanie powtarzalnych przeciążeń, modyfikacja aktywności codziennej, poprawa ergonomii pracy. Dzięki temu możliwa jest realna zmiana.

Operacyjne (np. artroskopia łopatki, usunięcie kaletki lub fragmentu kości) jest zarezerwowane dla przypadków, gdy leczenie zachowawcze nie przynosi poprawy lub gdy występują zmiany anatomiczne uniemożliwiające płynny ruch łopatki.

Jak zapobiegać nawrotom?

Regularnie wykonuj ćwiczenia wzmacniające i rozciągające mięśnie obręczy barkowej.
Dbaj o prawidłową postawę i ergonomię podczas pracy i aktywności fizycznej.
Unikaj przeciążeń i powtarzalnych ruchów nad głową.
W razie pojawienia się objawów – nie zwlekaj z wizytą u fizjoterapeuty.

Podsumowanie

Podsumowując, zespół trzaskającej łopatki to problem, który może znacząco utrudniać codzienne funkcjonowanie i aktywność sportową. Z pewnością dzięki odpowiednio szybkiemu rozpoznaniu przyczyny i wdrożeniu indywidualnie dobranej fizjoterapii możemy ograniczyć Twój problem. Za pomocą odpowiednich ćwiczeń, terapii manualnej i korekcji postawy można skutecznie zmniejszyć objawy, poprawić komfort życia i uniknąć powikłań.

Zapisz się teraz!

Autor artykułu:

Krzysztof Tabiszewski

magister fizjoterapii, terapeuta manualny