Hallux valgus czyli paluch koślawy

Hallux valgus czyli paluch koślawy – co to takiego?

Paluch koślawy (hallux valgus) to zniekształcenie stopy, w którym palec dużego palca skierowany jest w kierunku pozostałych palców, a staw śródstopno-paliczkowy ulega wybrzuszeniu. Objawia się to bocznym odchyleniem palucha i powstawaniem charakterystycznego guza po stronie przyśrodkowej stopy. To schorzenie może być spowodowane różnymi czynnikami, takimi jak noszenie niewłaściwego obuwia, predyspozycje genetyczne, urazy czy inne problemy anatomiczne stopy.

Objawy palucha koślawego obejmują ból, trudności z chodzeniem, zniekształcenie stopy, sztywność stawu, a także możliwe powstawanie otarć czy nagniotków. W zaawansowanych przypadkach może to prowadzić do problemów z ruchem i komplikacji w codziennym funkcjonowaniu.

Leczenie palucha koślawego obejmuje zarówno zmiany w życiu codziennym, jak odpowiednio dobranie obuwia czy wkładek ortopedycznych, jak i metody leczenia zachowawczego (fizjoterapia, ćwiczenia wzmacniające) oraz w skrajnych przypadkach, chirurgiczne korekcje.

Operacja – często nieunikniona

Operacja palucha koślawego jest często nieuniknionym krokiem dla osób borykających się z bolesnymi zniekształceniami stopy. Chociaż ta procedura chirurgiczna ma za zadanie przywrócić prawidłową strukturę stopy, to fizjoterapia odgrywa kluczową rolę w procesie powrotu do pełnej sprawności.

Rozpoczęcie rehabilitacji po operacji palucha koślawego jest etapem niezmiernie istotnym. Odpowiednie wsparcie fizjoterapeuty może nie tylko przyspieszyć proces gojenia, lecz także zmniejszyć ryzyko powikłań i przywrócić naturalną funkcjonalność stopy.

W trakcie tego procesu pacjent może spotkać się z różnorodnymi metodami terapeutycznymi, ukierunkowanymi na przywrócenie pełnej ruchomości stawu, wzmocnienie mięśni i zapobieganie ponownemu wystąpieniu deformacji.

Fizjoterapeuci, wraz z pacjentem, opracowują spersonalizowany plan terapeutyczny, uwzględniający zarówno specyfikę operacji, jak i indywidualne potrzeby oraz cele rehabilitacji.

Przebieg operacji palucha koślawego

Operacja palucha koślawego jest zabiegiem mającym na celu korektę zniekształcenia stawu śródstopno-paliczkowego oraz przywrócenie prawidłowej struktury stopy. Zazwyczaj wykonywana jest w znieczuleniu miejscowym. Podczas operacji chirurg usuwa nadmiar tkanki kostnej, koryguje ustawienie kości i często stabilizuje staw przy pomocy śrub lub innych narzędzi.

Po operacji, pacjent może odczuwać różne dolegliwości, takie jak ból, opuchliznę czy sztywność stawu. Zalecane jest stosowanie lodu, uniesienie chorej kończyny, a także przestrzeganie zaleceń lekarza odnośnie do zażywania leków przeciwbólowych.

Fizjoterapia po operacji hallux valgus czyli pluch koślawy

Fizjoterapia odgrywa kluczową rolę od samego początku po zabiegu. Oto skrócony plan terapeutyczny:

1. Faza początkowa (0-6 tygodni):

• Redukcja obrzęku i bólu: Fizjoterapeuta wykorzystuje techniki redukcji opuchlizny, masaż limfatyczny i ćwiczenia aktywne oraz pasywne.
• Wspomaganie gojenia się rany: Delikatne mobilizacje stawu, ćwiczenia na poprawę krążenia oraz edukacja dotycząca odpowiedniej opieki nad raną.
• Unikanie obciążeń: Pacjent powinien unikać nadmiernego obciążenia operowanej stopy.

2. Faza średnia (6-12 tygodni):

• Odbudowa siły i stabilizacji: Ćwiczenia wzmacniające mięśnie stopy i łydki mające na celu przywrócenie stabilności stawu.
• Poprawa zakresu ruchu: Terapeutyczne ćwiczenia mające na celu zwiększenie elastyczności stawu i mięśni.

3. Faza zaawansowana (po 12 tygodniach):

• Funkcjonalne ćwiczenia: Ćwiczenia skoncentrowane na powrocie do codziennych aktywności, chodu, stabilności stopy.
• Korekta biomechaniki chodu: Praca nad poprawą biomechaniki stopy i chodu w celu zapobiegania nawrotom deformacji.

Niezmiernie ważne jest regularne wykonywanie zaleconych ćwiczeń oraz ścisła współpraca z fizjoterapeutą, aby zapewnić optymalny proces rekonwalescencji po operacji palucha koślawego.

Pamiętaj, że fizjoterapia nie odbywa się codziennie! W pierwszej fazie nieco częściej (2-3x tyg) a im dłuższy czas od operacji tym mniejsza częstotliwość spotkań. Wymaga to jednak zaangażowania pacjenta!

Autor artykułu:

Krzysztof Tabiszewski

magister fizjoterapii, terapeuta manualny